Egzekucja z nieruchomości wynika z przepisów art. 921 K.p.c. i następnych. Stanowi najdalej idący środek, którym dysponuje komornik. Wyraz temu daje ustawodawca m.in. poprzez to, że do jego zastosowania wymagany jest oddzielny i konkretny wniosek wierzyciela. Oznacza to, że komornik nie może sam zdecydować o przeprowadzeniu egzekucji z tego, określonego składnika majątku dłużnika. Może to uczynić jedynie na podstawie wyraźnego żądania wierzyciela, zgłoszonego we wniosku, w którego treści zaleca się również umieszczenie wniosku o przeprowadzenie opisu i oszacowania zajętej nieruchomości (wniosek o opis i oszacowanie wersja .doc wniosek o opis i oszacowanie wersja .pdf)
Ten sposób egzekucji ulega jeszcze jednemu, istotnemu ograniczeniu, odnoszącemu się do wyboru organu egzekucyjnego – można wybrać jedynie komornika, w którego rewirze położona jest nieruchomość. Dla tutejszej kancelarii jest to właściwość Sądu Rejonowego w Słupsku (link).
Opis i oszacowanie
Wraz ze wszczęciem egzekucji dłużnika wzywa się do spłaty zadłużenia w terminie dwóch tygodni od dnia doręczenia wezwania. Bezskuteczny upływ tego terminu daje możliwość przeprowadzenie opisu i oszacowania zajętej nieruchomości.
Opis i oszacowanie jest to czynność faktyczna polegająca na sporządzeniu protokołu zawierającego niezbędne informacje na temat nieruchomości, co do której skierowano wniosek o przeprowadzenie egzekucji. Są to m.in.: oznaczenie nieruchomości, wskazanie, w czyim posiadaniu znajduje się nieruchomość, określenie położonych na niej budowli, podanie jej szacunkowej wartości, zgłoszone i stwierdzone prawa oraz obciążenia na nieruchomości.
We wniosku o przeprowadzenie opisu i oszacowania powinno znaleźć się wskazanie uczestników postępowania wraz z podaniem ich miejsca zamieszkania (są to poza dłużnikiem i wierzycielem, osoby, którym przysługuje ograniczone prawo rzeczowe, roszczenie albo osobiste prawa zabezpieczone na nieruchomości, a gdy przedmiotem egzekucji jest użytkowanie wieczyste, to organ, który zawarł umowę o użytkowanie).
Do wniosku należy dołączyć wyciąg z księgi wieczystej, a w razie potrzeby odpis albo zaświadczenie sądu wystawione na podstawie zbioru dokumentów prowadzonych dla nieruchomości – zawierające wskazanie jej właściciela i wykaz ujawnionych w tym zbiorze obciążeń, jeżeli zaś nieruchomość jest objęta katastrem nieruchomości również i jego wyciąg. Jeżeli zajęta nieruchomość nie ma księgi wieczystej należy złożyć inny dokument wskazujący na własność dłużnika.
Na opis i oszacowanie przysługuje skarga, którą należy złożyć w terminie dwóch tygodni od dnia jego ukończenia.
Licytacja
Po upływie dwóch tygodni od uprawomocnienia się opisu i oszacowania (oraz uprawomocnienia się wyroku, na podstawie którego prowadzona jest egzekucja) może być wyznaczona pierwsza licytacja. Wskazany termin jest najszybszym, jaki można ogłosić w obwieszczeniu o licytacji.
Warunkiem przystąpienia do licytacji jest, aby najpóźniej na dzień poprzedzający przetarg, złożyć rękojmię w wysokości 1/10 sumy oszacowania. Należy jednak zwrócić uwagę, iż w przypadku zamiaru dokonania wpłaty rękojmi na rachunek bankowy komornika, koniecznym jest zrealizowanie tej czynności z wystarczającym wyprzedzeniem, ponieważ środki te muszą znajdować się na wskazanym koncie najpóźniej na dzień poprzedzający licytacje.
Pierwsza licytacja rozpoczyna się od kwoty 3/4 sumy oszacowania, zaś druga od kwoty 2/3 sumy oszacowania. Przy czym należy pamiętać, iż bezskuteczna pierwsza licytacja nie kończy egzekucji, ale do wyznaczenia drugiej niezbędny jest wniosek wierzyciela.
Kwota, o jaką zmienia się proponowaną cenę podczas licytacji, określa się jako postąpienie. Kwota postąpienia, z mocy ustawy, wynosi nie mniej niż 1% sumy wywołania i zaokrągla się ją do pełnych złotych.
Przykład:
Nieruchomość – lokal mieszkalny – oszacowano na kwotę 100.000,00 zł. Rękojmia w obu licytacjach wynosi – 10.000,00 zł. Suma wywołania dla pierwszej licytacji wynosi – 75.000,00 zł, a minimalne postąpienie – 750,00 zł. Dla drugiej licytacji suma wywołania wynosi – 66.667,00 zł, a minimalne postąpienie – 667,00 zł.
Należy pamiętać, iż w przypadku bezskutecznej pierwszej licytacji do wyznaczenia drugiej niezbędny jest wniosek wierzyciela. (wniosek o wyznaczenie drugiej licytacji nieruchomości wersja .doc wniosek o wyznaczenie drugiej licytacji nieruchomości wersja .pdf)
Przybicie i przysądzenie własności
Postanowienie o przybiciu wydaje sędzia lub referendarz sądowy po przeprowadzeniu licytacji. Zawiera ono następujące informacje: komu udzielono przybicia, jakiej nieruchomości, kiedy licytacja miała miejsce oraz za jaka cenę doszło do nabycia. Postanowienie to wydaje się na posiedzeniu jawnym, po wysłuchaniu uczestników oraz „nabywcy”. W przypadku odmowy wydania postanowienia o przybiciu, komornik, na wniosek wierzyciela, wyznaczy kolejny termin licytacji.
Kwotę nabycia, a więc najwyższą zaproponowaną kwotę na licytacji, należy wpłacić na rachunek depozytowy Ministra Finansów.
Komornik po uprawomocnieniu się postanowienia o przybiciu, wezwie nabywcę, aby w przeciągu dwóch tygodni od doręczenia mu wezwania wpłacił kwotę nabycia. Nabywca może wnieść o przedłużenie mu tego terminu do maksymalnie miesiąca.
Postanowienie o przysądzeniu własności wydawane jest po uprawomocnieniu się przybicia oraz zapłacie przez nabywcę ceny nabycia. Prawomocne postanowienie o przysądzeniu własności przenosi na nabywcę prawo własności. Mając ten dokument można zatem udać się do wydziału ksiąg wieczystych, aby dokonać odpowiedniego wpisu w księdze wieczystej.
Egzekucja z nieruchomości – koszty
Egzekucja z nieruchomości, poza standardowymi kosztami wynikającymi z toku postępowania (m.in. koszty doręczenia korespondencji czy przejazdów poza miejscowość będącą siedzibą kancelarii komornika), niesie ze sobą następujące, dalsze, koszty: opłata za dokonanie wpisu w treści księgi wieczystej (100,00 zł); opłata za sporządzenie opinii przez biegłego – tj. sporządzenie operatu szacunkowego dla nieruchomości (kwota w tym przypadku może się znacząco od siebie różnić albowiem inna prace musi wykonać biegły przy wycenie niezabudowanej działki, a inną przy biurowcu).
Wskazane powyżej koszty są obecnie podstawowymi i obligatoryjnymi, do prawidłowego prowadzenia egzekucji z nieruchomości.
Nadto Ustawa przewiduje możliwość emisji ogłoszenia o licytacji w prasie. Obecnie jest to jednak wybór wierzyciela, który w dalszym ciągu stanowi wydatek obciążający dłużnika.
Kancelaria zapewnia natomiast publikowanie ogłoszeń o licytacjach zarówno na swojej stronie internetowej, jak i na stronie Krajowej Rady Komorniczej https://licytacje.komornik.pl/ w celu jak najszerszego dotarcia do potencjalnych nabywców.
AKTUALIZACJA:
Zgodnie z uchwałą Krajowej Rady Komorniczej od 2020 r. zamieszczenie obwieszczenia na portalu będzie podlegało opłacie. Opłaty będą kształtować się w następujący sposób, obwieszczenie o:
- licytacji ruchomości – 60,00 zł.
- opisie i oszacowaniu nieruchomości – 100,00 zł.
- licytacji nieruchomości – 100,00 zł.
- wszczęciu egzekucji ze statków morskich – 60,00 zł.
- licytacji statku morskiego – 100,00 zł.
Przeczytaj również: